Η θέση της γυναίκας μέσα στο κοινωνικό σύνολο, παρόλο που είναι θεμελιακή, έχει τελείως παραγκωνιστεί και η ίδια έζησε για πολλούς αιώνες παραγκωνισμένη.
Στους μυθικούς χρόνους αναφέρεται ένα έθνος στις ακτές του Εύξεινου Πόντου, το έθνος των Αμαζόνων.
Το έθνος αυτό αποτελείτο μόνο από γυναίκες εξαιρετικά πολεμοχαρείς που αγωνίζονταν πάντα έφιππες.
Στην αρχαία Ελλάδα οι γυναίκες ζούσαν και κυκλοφορούσαν ελεύθερα όπως και οι άνδρες, έφταναν μάλιστα να λαμβάνουν μέρος σε επικίνδυνα αγωνίσματα (ταυρομαχίες).
Στο Βυζάντιο η θέση της γυναίκας ήταν τιμητική.
Στις ανώτερες δε τάξεις ήταν εξέχουσα, αφού μερικές από αυτές κατέλαβαν ανώτατα αξιώματα. Στην περίοδο της τουρκοκρατίας η θέση της γυναίκας έγινε υποτιμητική γιατί επεκράτησαν οι ανατολίτικες αντιλήψεις των Τούρκων κατακτητών για τη θέση της γυναίκας μέσα στην κοινωνία.
Στα τέλη του 19ου αιώνα η δυστυχία του αγρότη μεταφέρεται και στη γυναίκα. Η ζωή της γυναίκας της εποχής εκείνης ήταν πολύ κουραστική, αφού ήταν αναγκασμένη να δουλεύει στα χωράφια μαζί με τον άνδρα και παράλληλα να είναι υπεύθυνη για όλο το σπιτικό και τα μέλη της οικογένειας της.
Όλες όμως αυτές οι γυναίκες, μορφωμένες ή αγράμματες, υπήρξαν θεματοφύλακες στα ήθη και στα έθιμα του τόπου τους, στην παράδοση, στη θρησκεία, στη γλώσσα και μέσα από τα τραγούδια τους και τα μοιρολόγια τους δημιούργησαν την παράδοση και τον λαϊκό πνευματικό μας πολιτισμό.
Η ΣΚΑΡΜΙΓΚΑΙΗΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Όπως σε όλα τα χωριά έτσι και στο χωριό μας υπήρχε μία μόνο κοινωνική τάξη, η αγροτική. Η τάξη αυτή είχε μισό ή μικρό κλήρο με λίγα ή πολλά γιδοπρόβατα. Σε μεγάλο βαθμό εκινείτο η ανταλλακτική οικονομία (π,χ. ένα κιλό μυζήθρα για δύο πήχες ύφασμα ή ένα μεροκάματο σε είδος, ή ένα αυγό για ένα μολύβι).
ΑΝΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ
Η ανατροφή των παιδιών από την αγρότισσα ήταν ελλιπής, ιδίως κατά τους μήνες των γεωργικών εργασιών, αφού ήταν υποχρεωμένη να δουλεύει από το πρωί μέχρι το βράδυ στα χωράφια. Την ανατροφή του παιδιού αναλάμβανε η γιαγιά και αν η οικογένεια δεν είχε τύχη να έχει γιαγιά, τότε η μάνα έπαιρνε το παιδί με τη νάκα στον ώμο το κρεμούσε σε κάποιο δένδρο συνήθως ελιά κατά την διάρκεια του λιομαζώματος ή το φόρτωνε στο σαμάρι και το είχε μαζί της όλη μέρα στα αμπέλια και τις σταφίδες κάτω από κάποιο ίσκιο ,αλλά το μεγάλο πρόβλημα ήταν στο βουνό της Αμυγδαλίτσας όταν θέριζαν τα σιτάρια και την βρώμη που δύσκολα συναντούσες δένδρο εκτός από ορισμένες αγκορτσιές η απιδιές με λιγοστό ίσκιο οι γονείς είχαν μεγάλη προτίμηση στα αγόρια γιατί θα μετέφεραν μελλοντικά το όνομα τους αλλά και γιατί δεν θα ήταν αναγκασμένοι να καταβάλουν προίκα όπως για τα κορίτσια, θα αναφέρω μερικά περιστατικά που έχουν σχέση με τη διάκριση των παιδιών και τη ζωή της γυναίκας στη δεκαετία του 1960. Μια μέρα στο καφενείο του Βασίλη Μαρκόπουλου ένας περαστικός ρώτησε έναν συγχωριανό μας πόσα παιδιά έχει:
Εκείνος απάντησε «Έχω 3 δύο παιδιά κι ένα κορίτσι». Μία άλλη φορά σε ερώτηση σε κάποιο συγχωριανό μας πόσα παιδιά έχει απάντησε «Δυστυχώς ο θεός δεν μου έδωσε παιδιά. Έχω μόνο τρία θηλυκούλια».
Κάθε βράδυ έβλεπα την κυρά Σταυρούλα να έρχεται από το χωράφι, όπου δούλευε όλη τη μέρα με τον άνδρα της, ζαλωμένη ξύλα και κρατώντας στο χέρι την κατσαρόλα, βιαστική γιατί έπρεπε να πάει γρήγορα στο σπίτι να μαγειρέψει, να ζυμώσει να ανάψει τον φούρνο να ψήσει το ψωμί της οικογένειας και να συνεχίσει την άλλη μέρα την δουλειά στο χωράφι, ενώ ο άνδρας της ερχότανε πιο πίσω με τις γίδες και καβάλα στο άλογο ή στο γαϊδούρι.
Αν πήγαινε κάποιος άνδρας να πάρει νερό από την παλιά βρύση με την βίκα για το σπίτι, τι δεν θα άκουγε από τον μπάρμπα Ανδρέα. Αν έλεγες στον μπάρμπα Γιώργη ποια είναι η γνώμη του για τη γυναίκα, θα σου απαντούσε «Τέλος πάντων, η γυναίκα δεν είναι άνθρωπος είναι ζώο». θυμάμαι ένα περιστατικό που συνέβη στο πανηγύρι του χωριού μας.
Ο Αντώνης Ρούσσος είχε φέρει στο μαγαζί του ορχήστρα στο πανηγύρι μας ,στην οποία συμμετείχε και μία γυναίκα τραγουδίστρια. Όταν άρχισε το βράδυ να τραγουδάει η γυναίκα αυτή, αρκετές γυναίκες είχαν μαζευτεί απέναντι και παρακολουθούσαν την τραγουδίστρια, η οποία φορούσε κοντό φόρεμα και έκανε και καμιά απότομη κίνηση. Τότε έλεγε η κυρά Βασιλική στις άλλες: «Πω - πω τι ρεζιλίκια είναι αυτά. Ξεφτίλισε το γυναικείο φύλο, πάμε να φύγουμε».
ΦΟΙΤΗΣΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Παρόλο που από το 1910 η φοίτηση ήταν υποχρεωτική, τα κορίτσια δεν πήγαιναν στο σχολείο, διότι έπρεπε να μείνουν στο σπίτι για να κρατούν τα μικρότερα αδέρφια τους και να κάνουν και πολλές άλλες δουλειές του σπιτιού.
Από 8 χρονών άρχιζε για τα κορίτσια η βαριά αγροτική απασχόληση. Έτσι η γυναίκα έμπαινε στον κύκλο της ζωής. Σύμφωνα με μαρτυρίες από μεγαλύτερους, η πρώτη γυναίκα που φοίτησε στο δημοτικό μας σχολείο ήταν το έτος 1915.
Από το επόμενο έτος, το 1916, άρχισαν να πηγαίνουν και οι υπόλοιπες κοπέλες στο σχολείο. Αν και η σχολική εκπαίδευση ήταν ελλιπής, η γενική παιδεία της Σκαρμιγκαίησας γυναίκας ήταν πλούσια.
Η γιαγιά, η μάνα, οι μεγαλύτερες αδερφές ήταν δασκάλες της πλούσιας ελληνικής λαϊκής παράδοσης. Το δημοτικό τραγούδι, τα παραμύθια, τα λαϊκά τραγούδια, τα ήθη και τα έθιμα αποτελούσαν τη γνήσια νεοελληνική πραγματικότητα της επαρχίας που πότιζε την ψυχή και τη ζωή των γυναικών και διαμόρφωνε τους πνευματικούς τους ορίζοντες.
Σήμερα:
Από την δεκαετία του 1960 και μετά, που σημειώθηκε η μετανάστευση στο εξωτερικό και η αστικοποίηση στο εσωτερικό, τα πράγματα άλλαξαν ριζικά. Σήμερα στο χωριό μας ο άνδρας βοηθάει τη γυναίκα του και ούτε καν τολμά να την παρομοιάσει με ζώο, όπως παλαιότερα ο μπάρμπα Γιώργης.
Η γυναίκα του χθες που δεν έβγαινε στο καφενείο η κρυβόταν πίσω από τον φράχτη, σήμερα φοράει το μέχρι χθες προνόμιο του άνδρα, το παντελόνι, πηγαίνει στο καφενείο, πίνει το ποτό της, μετέχει στα κοινά . Η γυναίκα του χθες που παρά τη θέληση της παρείχε ελλιπή ανατροφή στο παιδί της, σήμερα είναι αποκλειστικά αφοσιωμένη στο παιδί της, είναι τέλεια μητέρα.
Η Σκαρμιγκαίησα που, παλαιότερα, της ήταν απαγορευμένη η φοίτηση στο σχολείο, σήμερα φοιτά σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, με αποτέλεσμα να έχουμε σημαντικές επιστήμονες, σε όλα τα πεδία των επιστημών και της δημόσιας διοίκησης καθώς και σε μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες.
Η σημερινή γυναίκα του χωριού μας ζει μία όμορφη και αρμονική οικογενειακή ζωή τελείως διαφορετική από τη γυναίκα του χθες. Αυτό οφείλεται, κατά τη γνώμη μου, στο ότι και οι σημερινοί άνδρες κατάλαβαν την αξία της γυναίκας που μέχρι χθες δεν είχαν καταλάβει ή δεν τους συνέφερε να καταλάβουν.
Συνειδητοποίησαν ότι η γυναίκα είναι πηγή ζωής, ότι η αγάπη, η στοργή, το συναίσθημα, η ειρηνική συμπεριφορά, η λεπτότητα και η ευγένεια είναι παράγοντες του θηλυκού στοιχείου. Αλλά και οι γυναίκες κατάλαβαν ότι ο διατυμπανιζόμενος από τα μέσα ενημέρωσης άκρατος φεμινισμός δεν βοηθάει στην ανάπτυξη, την πρόοδο και την αρμονική συμβίωση μέσα στην οικογένεια και απέρριψαν όλες τις θεωρίες και τα κηρύγματα του.
Το κείμενο αυτό αποτελεί ελάχιστο φόρο τιμής στις ιερές μνήμες των γυναικών του χωριού μας που κατόρθωσαν να είναι πρότυπα μανάδων στα πέτρινα αυτά χρόνια.
